De behandeling van brandwonden is afhankelijk van de ernst van de brandwonden. Wanneer er sprake is van diepe dermale of subdermale brandwonden, komen de meeste patiënten in een brandwondencentrum of ziekenhuis terecht. Patiënten maken vaak een heftig ongeval mee, waardoor zij vaak ook andere verwondingen hebben dan brandwonden. Denk hierbij aan ademhalingsproblemen of gebroken botten.
Drie brandwondencentra
De zorg voor patiënten met brandwonden in Nederland is gecentraliseerd in drie brandwondencentra in Groningen, Beverwijk en Rotterdam. De brandwondencentra zijn gedefinieerd als een purpose-built locatie waar de zorg is gebaseerd op drie pijlers:
1
Specifieke kennis en vaardigheden om brandwondpatiënten te behandelen is aanwezig.
2
Multidisciplinaire behandeling vanuit één team.
3
Zorg vindt plaats in een speciaal brandwondencentrum.
De brandwondencentra in Groningen, Beverwijk en Rotterdam hebben op alle drie de locaties speciale voorzieningen om zowel volwassenen als kinderen met ernstige brandwonden optimaal te behandelen vanaf de opname tot het moment van ontslag.
Opname in het brandwondencentrum
Bij opname in een brandwondencentrum na een brandwondenongeluk krijgen niet alleen de brandwonden aandacht. Bij een ernstige verbranding worden alle organen van het lichaam extra belast waardoor iemand erg ziek kan worden, bijvoorbeeld door een ernstige infectie.
Tijdens een brandwondenongeluk kan ook ander letsel zijn opgelopen. Meestal gaat dit om een beschadiging van de luchtwegen door rook, giftige gassen of hitte. Dit letsel kan levensbedreigend zijn en krijgt bij binnenkomst in een brandwondencentrum daarom altijd als eerste de aandacht.
Multidisciplinair brandwondenteam
Het behandelplan omvat een multidisciplinaire aanpak. Dit betekent dat verschillende disciplines binnen de zorg intensief met elkaar samenwerken om zo de optimale zorg te leveren. Deze aanpak leidt tot een beter herstel, betere verwerking van het trauma en het beperken van psychosociale klachten. Het multidisciplinair brandwondenteam voert dagelijks overleg om de voortgang van de patiënt in de gaten te houden.
Om deze multidisciplinaire zorg zo soepel mogelijk te laten verlopen, beschikt elk brandwondencentrum over medisch specialisten en verpleegkundigen met ruime ervaring in de brandwondenzorg. Ook zijn andere specialismen in het brandwondencentrum aanwezig, waardoor deze elkaar gemakkelijk en snel kunnen vinden om de beste zorg te leveren. Dit betekent dat onder andere psychologen, kinderartsen, psychiaters, microbiologen, maatschappelijk en geestelijk werkers, diëtisten, fysiotherapeuten en pedagogisch medewerkers onderdeel van het team zijn. Kortom: korte lijnen om op maat gemaakte zorg te leveren.
Behandeling van brandwonden
De behandeling van brandwonden is erg afhankelijk van de ernst van de brandwonden. Epidermale verbrandingen en oppervlakkige dermale brandwonden zijn pijnlijk, maar bij deze brandwonden is behandeling in het ziekenhuis vaak niet nodig. De wonden herstellen vaak vanzelf en kunnen in overleg met de huisarts worden behandeld.
Dit is anders wanneer er sprake is van diepe dermale of subdermale brandwonden. Patiënten met dit type wonden maken een heftig ongeval mee, waardoor zij vaak ook andere verwondingen hebben dan brandwonden. Denk hierbij aan ademhalingsproblemen of gebroken botten. Voor de behandeling van deze brandwonden is vaak een opname in een ziekenhuis of brandwondencentrum nodig.
Behandeling van verbranding of oppervlakkige brandwonden
Wanneer iemand een verbranding (epidermale verbranding) of een oppervlakkige dermale brandwond (oppervlakkige dermale brandwond) heeft opgelopen, is het belangrijk dat er eerst wordt gekoeld. Koel de verbrande huid minimaal 10 minuten met lauw, zacht stromend leidingwater. Hierdoor wordt de pijn minder en koelen helpt voorkomen dat de brandwond dieper wordt. Wanneer er sprake is van een verbranding, is er geen wond en is verdere behandeling niet noodzakelijk. De verbrande huid herstelt meestal binnen enkele dagen. Bij oppervlakkige brandwonden is er vaak geen behandeling in het ziekenhuis nodig. Bij twijfel kan er contact worden opgenomen met de huisarts. Er kunnen namelijk grote blaren ontstaan. Een rode huid met soms kleine blaren herstelt meestal vanzelf binnen twee weken.
Wanneer er grote blaren ontstaan, is het advies om deze door de huisarts te laten beoordelen. Die kan ze eventueel verwijderen. De open wondjes die kunnen ontstaan, kunnen thuis worden behandeld. Dek een kapotte blaar af met paraffinegaas en een pleister of verband. Als iemand blaren in het gezicht, op de handen, de voeten, de geslachtsdelen of rond een gewricht heeft, is het in ieder geval goed om te overleggen met een huisarts. Ook wanneer iemand veel blaren heeft, kan er advies worden gevraagd aan een huisarts.
Behandeling van diepe of zeer diepe brandwonden
Patiënten met diep (diep dermale) of zeer diepe (subdermale) brandwonden worden altijd in het ziekenhuis of brandwondencentrum behandeld. De huid is dan zo beschadigd dat die niet meer zonder behandeling zal herstellen. Op het moment dat iemand wordt opgenomen in het ziekenhuis, wordt er niet alleen naar de brandwonden gekeken. Bij ernstige verbrandingen reageert namelijk het hele lichaam en kan het slachtoffer erg ziek worden. Daarbij kan er tijdens het brandwondenongeluk ook ander letsel zijn opgelopen. Meestal gaat het dan om een beschadiging van de luchtwegen door rook, giftige gassen of hitte. Dit kan levensbedreigend zijn en daarom krijgt dit bij binnenkomst in een brandwondencentrum of ziekenhuis de eerste aandacht.
Wanneer de patiënt buiten levensgevaar is, zal de arts de brandwonden onderzoeken. Hierbij zal de oppervlakte, diepte, en de locatie van de verbranding worden vastgesteld. Op basis van dit onderzoek wordt vervolgens een behandelplan opgesteld. Als er sprake is van zeer diepe verbrandingen van de huid, worden deze vrijwel altijd behandeld met een huidtransplantatie. Omdat een diepe en uitgebreide verbranding iemand erg ziek kan maken, wordt er soms voor gekozen om al in de eerste dagen na de opname een huidtransplantatie uit te voeren. Hierbij worden delen van de diep verbrande huid verwijderd, waarna huidtransplantaten op de wond worden aangebracht.
Wanneer mogelijk, wordt er huid van de patiënt zelf voor de huidtransplantaten gebruikt. De chirurg schaaft dan een dun laagje van gezonde, niet verbrandde huid af. Meestal gebeurt dit op het been, de borst of de rug. Vervolgens wordt deze huid bewerkt waardoor deze een soort ‘netje’ vormt. Hierdoor kan er een grotere brandwond worden afgedekt met een relatief klein stukje huid. Het huidtransplantaat kan worden vastgemaakt met nietjes en worden afgedekt met verband. Of de getransplanteerde huid goed is ingegroeid, kan na ongeveer een week na de transplantatie worden bepaald. Het kan zijn dat er kleine restwonden ontstaan, maar met de juiste behandeling genezen die vanzelf.
