Minder bekende gevolgen van brandwonden

In tegenstelling tot de veelal tekenende littekens van brandwonden, zijn de gevolgen van brandwonden op psychisch en sociaal gebied minder zichtbaar en daarom ook veel minder bekend. Toch ontstaan bij meer dan een kwart van de mensen met brandwonden psychosociale problemen. Dat is ook niet zo verwonderlijk. Immers, als je brandwonden oploopt, kun je op diverse momenten ‘psychische schade’ oplopen.

  1. Het ongeval zelf kan een traumatische ervaring zijn.
  2. Dit geldt vaak ook voor de ziekenhuisperiode die hierop volgt, waarbij pijn en angst een belangrijke rol spelen.
  3. De confrontatie met het feit dat je eigen lichaam blijvend veranderd en gehavend is, is een moeilijk te accepteren gegeven.
  4. De ongevraagde en vaak ongewenste reacties van je omgeving op het veranderde uiterlijk maken het voorgaande (3) nog veel moeilijker.

Het ongeval

Het ongeval dat brandwonden heeft veroorzaakt, leidt vaak tot het ontstaan van
psychische klachten. Reacties tijdens dit ongeval zoals paniek, geschreeuw, hulpeloosheid en doodsangst geven aan hoe ingrijpend een ongeval kan zijn. Zeker als het ongeval gepaard ging met lichamelijk letsel. Daarbij is het erg confronterend als er andere mensen bij het ongeval betrokken zijn geweest of als u het lijden van anderen gezien heeft.

De ziekenhuisperiode

De pijn van wonden en verbandwisselingen, de isolatie van de buitenwereld en de vele operaties vragen behoorlijk wat van de draagkracht van een brandwondenslachtoffer. Naast de pijn is er in de acute fase vaak ook de angst voor dood of angst voor een ongewisse toekomst ten gevolge van lichamelijke beperkingen of de ontsierende littekens. Dit kan een grote invloed op het verdere leven hebben.

De confrontatie met het veranderde lichaam

Een lichaamsverandering door brandwonden gebeurt plotseling. Ze verschilt van een geleidelijke verandering, zoals het ouder worden, waarbij bijvoorbeeld rimpels en grijze haren ontstaan. Daarom vraagt het leven met littekens veel meer aanpassingsvermogen om de veranderingen in het uiterlijk te accepteren. Vroeg of laat vinden mensen manieren om met deze veranderingen om te gaan. Toch kunnen ongemerkt klachten ontstaan door verdriet, rouw, schaamte of door het niet verwerken van het ongeval. Deze klachten kunnen de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.

De reacties van de omgeving

Na de ziekenhuisopname dient de volgende grote opgave zich aan: het gewone leven weer oppakken met een geschonden lichaam en leren omgaan met reacties van anderen. Het blijkt dat het schoonheidsideaal vandaag de dag nog steeds een belangrijke rol speelt in onze maatschappij. Mensen met littekens worden vaak aangestaard of worden soms niet voor vol aangezien. Nooit kunnen zij eens anoniem zijn. Daarnaast krijgen ze te pas en te onpas ongewenste vragen op zich afgevuurd van onbekenden. Dergelijke reacties van de omgeving kunnen leiden tot bijvoorbeeld sociale angst, schaamte en isolatie.