Gestart in 2007
Projectduur: 1 jaar pilotstudie
Projectleider: H. J. Schouten- Rode Kruis Ziekenhuis / Marianne K. Nieuwenhuis – Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland
Inleiding
Spalktherapie is een algemeen geaccepteerde revalidatie-interventie in de brandwondenzorg. Deze therapie is gebaseerd op de veronderstelling dat wondcontractie wordt tegengegaan, door een kracht toe te passen in tegenovergestelde richting van de contractiekracht. Het doel van deze literatuurstudie is om de achtergrond en het effect van de huidige spalkstrategieën te onderzoeken. Daarnaast is onderzocht wat op dit moment bekend is over het effect van mechanische spanning op het wondgenezingsproces op moleculair en cellulair niveau
Methoden
De literatuur werd zowel handmatig als elektronisch gezocht. De geraadpleegde zoekmachines waren Pubmed, Cochrane library, CINAHL en Pedro. Keywords waren: burns, rehabilitation, woundhealing, scar, (myo)fibroblast, collagen, contracture, splinting, exercise, mechanical load, tension, stretching, strain, stress, mechanical load/tension.
Beknopte samenvatting van de resultaten
Ondanks het toenemende aantal onderzoeken over brandwondenrevalidatie, zijn het aantal RCT’s en niveau 1 en 2 studies verrassend laag. Dit literatuuroverzicht laat zien dat de effectiviteit van spalktherapie ter preventie van contracturen nog weinig vooruitgang heeft geboekt en dat nog weinig bekend is over de oorzaak van contracturen. De achtergrond van spalktherapie is grotendeels gebaseerd op klinische aannames, persoonlijke voorkeuren, en geldende regels, in plaats van klinisch wetenschappelijk onderbouwde onderzoeken. Wat de door spalktherapie opgewekte mechanische spanning betreft, tonen veel – experimentele studies aan dat mechanische spanning de myofibroblastenactiviteit stimuleert, waardoor nog meer extracellulaire matrix wordt aangemaakt en de wondcontractie wordt onderhouden.
Discussie / conclusie
Hoewel spalktherapie een algemeen aanvaarde interventie ter preventie van litteken contracturen is, bestaat er controverse ten aanzien van zijn validiteit. Daarnaast lijkt het effect van mechanische spanning op het wondgenezingsproces er op te wijzen, dat spalktherapie de contractuurvorming zelfs verergert, en daardoor zijn eigen doel lijkt tegen te werken. Deze review toont de noodzaak aan van klinisch vervolgonderzoek, om de vraag te beantwoorden of spalktherapie een adequate interventie is of een kwestie van ‘wishful thinking’.