Om ervoor te zorgen dat wereldwijd meer mensen toegang hebben tot de chirurgische zorg die zij nodig hebben, is langdurige samenwerking met een focus op kennisuitwisseling nodig. Dit concludeerde Matthijs Botman na jarenlang internationaal onderzoek. Hij promoveerde 15 oktober op zijn onderzoek naar het inzetten van chirurgische interventies in lage- en middeninkomenslanden.
De behoefte aan chirurgische zorg is wereldwijd groot. Hoewel de meeste mensen in hoge-inkomenslanden een goede toegang hebben tot deze zorg, is dit niet het geval in lage- en middeninkomenslanden. Dit betekent dat er zo’n vijf miljard mensen zijn die geen toegang hebben tot de chirurgische zorg die zij nodig hebben. Ter illustratie: meer mensen overlijden door het ontbreken van een chirurgische interventie, dan mensen die sterven aan de gevolgen van HIV, malaria en tuberculose samen.
En daar moet volgens Botman verandering in komen. Door zijn ervaring in ziekenhuizen in onder andere Peru, Malawi en Tanzania, kon hij van dichtbij zien wat de gevolgen zijn van het ontbreken van de juiste zorg voor patiënten. Vandaar dat hij hoopt door middel van onderzoek en het ontwikkelen van interventies hier verandering in te brengen.
Het begin van zijn onderzoek was een pleidooi voor het verbeteren van de wereldwijde, chirurgische zorg. Vervolgens, om het probleem te illustreren, bestudeerde hij de brandwondenzorg in Afrika ten zuiden van de Sahara. Om handvaten te bieden voor verbeteringen, onderzocht Botman ook de rol van traditionele chirurgische missies en kwam hij met een voorstel voor een alternatieve benadering met een lange termijnperspectief.
Uit literatuuronderzoek van Botman bleek dat hoewel er veel brandwonden voorkomen in lage-inkomenslanden, er weinig en niet uniform wordt gerapporteerd over de behandeling hiervan. Sommige studies lieten echter wel zien dat het mogelijk is om goede chirurgische resultaten te bereiken voor mensen met brandwonden in deze landen. En dat dit kan worden bereikt door relatief kleine investeringen.
Omdat uit een van zijn studies in het Haydom Lutheran Hospital ook bleek dat veel patiënten pas laat naar het ziekenhuis kwamen na het oplopen van brandwonden, bestudeerde Botman ook de toegang tot de brandwondenzorg. Resultaten laten zien dat patiënten in het gebied rondom het Haydom Lutheran Hospital te maken hebben met verschillende barrières om het ziekenhuis tijdig te bereiken, zowel sociaaleconomische als medische. Volgens de promovendi bestaan oplossingen onder andere uit het verbeteren van kennis in de lokale gemeenschappen over het voorkomen van brandwonden en het opleiden van regionale zorgverleners.
Chirurgische missies kunnen volgens Botman hierin een rol spelen. Alhoewel, dan moet de impact van deze missies beter worden gerapporteerd. Die zou nu nog weleens worden overschat. Botman deed onderzoek onder de teamleden van deze missies De resultaten toonden onder andere aan dat teamleden training belangrijker vonden dan het zelf behandelden van patiënten.
Om hier handvaten voor te bieden, werd er een trainingsmodel ontwikkeld en getest. Hierin werden basale reconstructieve chirurgische trainingen gegeven aan lokale zorgverleners waardoor ze de kennis konden inzetten in de behandeling van brandwonden en complexe wonden. Uit de evaluatie bleek dat de deelnemers over het algemeen tevreden waren met de trainingen. Echter bleek het lastig te combineren met het drukke schema van de lokale clinici waardoor zij niet altijd konden deelnemen aan het praktische deel van de trainingen.
Door de ervaringen die Botman heeft opgedaan tijdens deze studies, wil hij benadrukken dat het belang van de lokale en nationale gezondheidszorg niet mag worden onderschat om duurzame veranderingen teweeg te brengen. Het vraagt om een brede benadering waarin de chirurg slechts een schakel is. Wanneer patiënten de zorg niet kunnen betalen en de ziekenhuizen niet worden gecompenseerd voor hun kosten, zullen trainingen, hoe goed opgezet dan ook, weinig effect hebben op de brandwondenzorg in lage- en middeninkomenslanden.