Dit wondverzorgingsprotocol is voor professionals binnen de gezondheidszorg en verzorgers die te maken hebben met wondzorg.
De doelen van het protocol zijn:
- Het bevorderen van de wondgenezing
- Het beperken van de wondkolonisatie
- Het voorkomen van wondinfecties
- Het reduceren van pijn
Voorbereiding
- De zorgvrager informeren over: het doel van de wondverzorging, de werkwijze tijdens de wondverzorging, het te gebruiken verbandmateriaal, het aspect van de wond en de eventuele onaangename aspecten van de wondverzorging, zoals pijn, lekkage en geur.
- De eventuele voorgeschreven pijnstilling tijdig toedienen.
- Al het benodigde materiaal verzamelen dat nodig is voor de wondverzorging. Indien mogelijk: kamertemperatuur verhogen om afkoeling van zowel de wond als de patiënt te beperken.
- Handhygiëne toepassen volgens eigen ziekenhuisrichtlijnen.
- Beschermende kleding aantrekken; onsteriele overjas, mondmasker, muts en onsteriele handschoenen (afhankelijk van de ruimte waar de patiënt zich bevindt).
- De zorgvrager in de juiste houding installeren.
- Bij het openen, klaarleggen of aanreiken van steriel materiaal, dit steriele materiaal niet in aanraking laten komen met onsteriele materialen.
- De pijn vooraf aan de wondverzorging meten via Visual Analoge Scale (VAS).
- Zorgdragen voor een goede wondrapportage (indien mogelijk: foto’s maken).
Verzorging
- Oude verbanden los knippen en verwijderen (vuil verband direct in afvalzak deponeren).
- Kraan voor gebruik eerst een halve minuut laten doorstromen i.v.m. aanwezigheid bacteriën.
- De zorgvrager, indien mogelijk, in bad en/of douche verzorgen.
- Wonden schoonmaken met lauw stromend water.
- Indien verzorging in bad plaatsvindt, de wonden aan het einde van de badbeurt naspoelen.
- Waterstraal (douche) niet rechtstreeks op de wond richten i.v.m. pijn. Plaats eventueel een washand over de douchekop.
- Fysiotherapie tijdens verzorging inschakelen om te oefenen (zonder verband is oefenen vaak makkelijker).
- Wonden grondig reinigen met bij voorkeur een non woven gaas (mag onsteriel), wonden deppend reinigen en niet teveel wrijven (kan nieuwe epitheelcellen beschadigen).
- Loszittende vellen verwijderen met steriele pincet en steriele schaar.
- Indien nodig wondkweken afnemen op indicatie van de arts (aanbevolen is minimaal 1 keer per week).
- Per lichaamsdeel en/of per wond nieuwe handschoenen aantrekken.
- Steriele handschoenen aantrekken bij het inpakken van de wonden, indien niet mogelijk zo schoon mogelijk werken.
- Wonden droogdeppen met steriele gazen voordat een nieuw wondproduct wordt aangebracht.
- Wonden functioneel verbinden, zodat zorgvrager mobiel blijft en ledematen kan blijven bewegen.
- Tijdens wondverzorging pijn meten (procedurele pijn).
- Afkoelen van de patiënt voorkomen door per lichaamsdeel te verzorgen en de rest afgedekt te houden.
Afronding
- De naam van de zorgvrager en datum op de tube, crèmepot of zalf noteren, tenzij zorgvrager-gebonden materiaal gebruikt wordt.
- Na de wondverzorging materialen opruimen, gebruikte ruimte schoonmaken en het eventuele bad desinfecteren.
- Handen na afloop van de wondverzorging inwrijven met handalcohol.
- Eventuele verschijnselen zoals pijn, koorts, zwelling observeren en met afwijkingen zoals pus, exsudaat en roodheid melden aan de arts en noteren in het verpleegdossier.
- De pijn na de wondverzorging meten, via Visual Analoge Scale (VAS).
- De gehele procedure met de zorgvrager evalueren.
Aandachtspunten
- Geen overige zorgactiviteiten rondom de zorgvrager tijdens de wondverzorging (bedden opmaken of kamer reinigen) dit om contaminatie van de wonden met bacteriën te voorkomen.
- Alles wat van de zorgvrager afkomstig is, als vuil materiaal beschouwen.
- Pijnmeting en registratie is essentieel om een adequate pijnstilling te kunnen geven.
- Jeukbestrijding: De zorgvrager koele los kleding laten dragen, genezen huid vet houden en eventueel op voorschrift van de arts jeukmedicatie toedienen.
- Zorgdragen voor optimale voeding (diëtist inschakelen).
- De zorgvrager op het gebied van psychosociale problematiek observeren en indien nodig hulp inschakelen.
- Om oedemen te verminderen en daardoor functionaliteit te behouden wordt aanbevolen ledematen op hartniveau te positioneren.
- Wonden met veel exsudaat verbinden met een absorberend verband.
