Na het oplopen van diepe brandwonden ontstaan er littekens bij je kind. Het is soms moeilijk te accepteren dat deze nooit meer helemaal weg zullen gaan. Op deze pagina vind je meer informatie over littekens en hoe ze ontwikkelen, maar ook over de groei en ontwikkeling van je kind na brandwonden.
Wil je eerst meer lezen over brandwonden zelf? Klik dan hier. Ook kunnen er bij het lezen van deze informatie verschillende gevoelens naar boven komen. Daarover kan je hier meer lezen.
Als ouder heb jij veel invloed op hoeveel last je kind heeft van de littekens. Door open te zijn over de littekens en duidelijk te maken dat de littekens er mogen zijn, kan je je kind helpen om te accepteren dat de littekens bij hem of haar horen. Probeer je kind te leren om de littekens niet te verbergen, maar er ook trots op te zijn. De littekens laten namelijk ook zien dat je kind iets zwaars heeft doorstaan en erg sterk is geweest. De littekens stralen dus ook iets heel krachtigs uit.
Waarom ontstaan littekens?
Nadat een brandwond aan de buitenkant is genezen, gaat het lichaam onder de huid nog verder herstellen. Het lichaam gaat dan littekenweefsel maken. Littekenweefsel wordt gevormd om zo de huid weer sterk te maken. Hierdoor kan de huid tegen stoten en schaven. Hoe een litteken zich ontwikkelt is erg verschillend per persoon. Het is daarom nooit precies te voorspellen hoe een litteken eruit komt te zien.
Ontwikkeling van brandwondenlittekens
De ontwikkeling van brandwondenlittekens bestaat uit twee verschillende fasen. De eerste fase speelt zich af in het ziekenhuis, waar de brandwond aan het oppervlak moet genezen. Wanneer de brandwonden aan de buitenkant voldoende zijn genezen, mag je kind naar huis. Dat begint de tweede fase. Want nadat een brandwond aan het oppervlak is genezen, gaat het herstelproces onder het huidoppervlak door. Ze noemen dit ook wel het ‘uitrijpen’ van de huid. Gelukkig kan dit ook thuis.
Bij het uitrijpen van de huid, zal het litteken van kleur en uiterlijk veranderen. Hoe dat gaat, hangt af van hoe diep de brandwond is.
– Bij een oppervlakkige verbranding heeft de huid na de genezing wat kleurverschil. Dat komt door het verlies van pigment in de beschadigde huid. Meestal herstelt dit kleurverschil zich binnen enige tijd vanzelf.
– Bij diepere brandwonden blijven de littekens zichtbaar, ze zullen nooit helemaal verdwijnen. Wel zullen de littekens na twee of drie jaar tot rust komen, wat betekent dat ze dan niet meer zo zullen veranderen. Het litteken krijgt na die tijd zijn uiteindelijke kleur en het litteken wordt vlakker. Hieronder wordt het proces van verandering van het litteken uitgelegd.
De huid is na een verbranding meestal glad en roze. Dat kan geleidelijk wegtrekken, waardoor de huid weer de normale kleur terugkrijgt. Maar de huid kan juist ook donkerder worden, met een dik en hobbelig uiterlijk. Dit kan in enkele weken tot maanden na genezing van de huid gebeuren, en zal zijn maximale donkerheid en dikte bereiken na drie tot vier maanden. De verkleuring van de huid en het dikker worden van de huid wordt daarna geleidelijk minder, wat een proces is wat jaren kan duren.
Bleke huid
Soms wordt de huid erg bleek. Dat komt door pigmentverlies. Het herstel van pigmentverlies is onvoorspelbaar. Meestal herstelt pigmentverlies zich na enkele maanden, maar dit kan ook enkele jaren duren of helemaal niet meer herstellen. Zonlicht kan helpen bij het herstel van pigmentverlies. De zon bevat namelijk ook goede stralen die een positief effect hebben op littekens. Zorg er daarbij wel voor dat de huid langzaam aan de zon kan wennen en gebruik altijd een zonnebrandcrème met minimaal factor 30.
Paarse huid
De pas genezen huid van voeten, benen, armen of handen kan er ook paars uitzien. De paarse verkleuring is onschuldig, het is dus niets ernstigs. Deze verkleuring ontstaat doordat er veel bloed in de pas genezen huid komt. Bijvoorbeeld als je kind lang rechtop staat. Maar ook emoties en wisselingen in temperatuur kunnen tijdelijk voor een paarse verkleuring zorgen. De huid kan hierdoor wat gevoeliger zijn.
Te veel littekenvorming
Soms wordt er heel veel littekenweefsel gevormd, waardoor een dik en hobbelig litteken ontstaat. Dat heet een hypertrofisch litteken. Gelukkig kan dit geen kwaad. Hoeveel last je kind heeft van een hypertrofisch litteken hangt af van waar het litteken zit. Als het litteken op een plek zit waar de huid veel moet bewegen kan dit ervoor zorgen dat je kind minder goed kan bewegen. Dit is bijvoorbeeld als het litteken bij een elleboog, knie, oksel of in de hals zit.
Wat kan je doen om te zorgen dat er niet te veel littekenvorming ontstaat? Het is belangrijk om geduld te hebben en het herstel de tijd te geven. Het litteken wordt vanzelf rustig en zal afnemen in roodheid en dikte. Daarnaast kan het dragen van drukkleding en ook huidtherapie helpen om het litteken te remmen of te verminderen.
Ben je benieuwd naar de verhalen van jongeren met brandwondenlittekens? In deze video vertellen verschillende jongeren over hoe ze de periode na thuiskomst uit het ziekenhuis ervaren hebben en hoe hun littekens ontwikkeld zijn.
Wil je meer van een van deze jongeren zien? Hier kan je de gehele video’s van deze jongeren bekijken:
Sem, Laura, Plien.
Drukkleding
Klik hier om meer te lezen over drukkleding.
Bij sommige littekens kan drukkleding de verdere ontwikkeling van het litteken remmen en ervoor zorgen dat het litteken eerder tot rust komt. De arts of ergotherapeut uit het brandwondencentrum zal de optie van drukkleding met jullie bespreken wanneer drukkleding nuttig kan zijn voor jouw kind. Drukkleding is namelijk lang niet voor iedereen zinvol.
Drukkleding kan ervoor zorgen dat de felle kleur van de huid verbleekt en dat een litteken vlakker wordt. Deze kleding wordt gemaakt van elastisch materiaal en heeft een goede pasvorm. Bij littekens in het gezicht of in de hals is een drukmasker mogelijk. Drukkleding kan pas gedragen worden wanneer de huid voldoende sterk is. Kwetsbare huid kan namelijk beschadigd worden door het aantrekken van drukkleding. Sommige kinderen vinden drukkleding strak zitten, of ze vinden het ‘lelijk’. Toch is het belangrijk om de drukkleding wel te dragen, en kan het helpen tegen jeuk. De manier hoe jij als ouder omgaat met de drukkleding maakt veel verschil in de acceptatie van de drukkleding door je kind. Hoe positiever jij erover bent, hoe groter de kans dat je kind het ook zal accepteren. Bij kleine kinderen is drukkleding vaak niet zo’n probleem, doordat zij er makkelijk aan wennen.
Hoelang moet drukkleding worden gedragen? Dat verschilt per litteken. Dit kan bijvoorbeeld een halfjaar zijn, maar het kan ook veel langer duren. Voor het beste resultaat moet drukkleding bijna 24 uur per dag gedragen worden. De drukkleding mag dan alleen uitgedaan worden tijdens het wassen, douchen en zwemmen.
Het kan ook zijn dat een litteken onvoldoende met je kind meegroeit. Hierdoor kan een litteken ineens problemen geven met bewegen, terwijl je kind eerder nooit klachten had van dat litteken. Ook dan kan drukkleding helpen.